Zorgrelaties

De praktijken waar het in zorgethiek om gaat, die lijken evident in zorgverlening. Niets is minder waar. Ook zorgdragers zijn mensen ‘van vlees en bloed’. In een modus van ethische overdrive geraakt de raakbaarheid, de mogelijkheidsvoorwaarde tot engagement, aangetast en wat dan? Je bekommeren om iemand die jou niet respecteert of die je tegenstaat, hoe gaat dat? Zorgengagement stoot steeds op grenzen van binnenuit en van buitenaf. Tegelijk is zorg zonder engagement zielloos. Het leidt tot leeg formalisme en tot burn-out. Het komt echter ook niet terug ‘van moeten’. Moraliseren werkt contraproductief en is zelfs ethisch bedenkelijk. Door het te mogen hebben over dat waar we op stoten, ontstaat er ook (weer) ruimte voor de ander. Zorgethiek toont zich hier als een ethiek die goesting geeft en niet als een ethiek die engagement eist.      

Zorgorganisaties

Ook de context van zorgverlening is kwetsbaar. Er is veel ‘moeten’ – vanuit allerhande regels en procedures – en de tijd voor ontmoeten is beperkt. Er is ook veel dat moet gebeuren met weinig. Ook hier is het zaak om, samen met hen, te zoeken naar wat mensen (meer en beter) in staat stelt om zich te engageren in praktijken van ‘zorgen voor’. Soms betekent dit een ingrijpen in structuren zelf en daarvoor is er Transformatie in Zorg (www.transformatieinzorg.be), een verband van experten met ervaring in het ‘weer laten werken’ van organisaties. Soms betekent dit kiezen voor diepwerkende leertrajecten waarbij kennis en ervaring van deelnemers tot meer goesting en actie leidt, waar sTimul voor zorgt (www.vives.be/nl/stimul). In alle geval brengt het mee dat er in de zorgorganisatie ruimte wordt gemaakt voor kwetsbaarheid en dat leidinggevenden zich bekommeren om wat er voor hun mensen op het spel staat.